Sinds de escalatie van de kredietcrisis roept de nederlandse politiek boeh en bah over privatisering, vrije markt en decentralisatie. “Kijkt u eens burger, welke problemen dat de Verenigde Staten en dus ons brengt!” Het betreft dan de financiele wereld maar toch verbaas ik me steeds weer over de verzuchtingen. Immers Nederland verloor de titel ‘verzorgingsstaat’ door middel van privatisering van gemeenschappelijke diensten als zorg, openbaar vervoer, energie en delen van sociale vangnetten. Zorgde voor nog meer moeilijkheden door verder doorvoeren van het vrije markprincipe in deze zelfde diensten. En maakte de rampzaligheid compleet door toezicht en verantwoordelijkheden richting gemeenten te delegeren met onder andere de WMO tot gevolg.
Buiten alle bekende gevolgen als zwaar afnemende kwaliteit en beschikbaarheid, groter wordende verschillen tussen gemeenten, verkeerde mensen op verkeerde stoelen (de verzekeraar als arts bijvoorbeeld), oplopende salarissen en bonussen in hoge functies, slechtere voorwaarden voor al het andere personeel plus fiks stijgende prijzen (eigenaardig hoe theorie en praktijk hier werkelijk nooit hand in hand lijken te gaan), is het ook een startsein voor een merkwaardig fenomeen: Alles kan kapot en gaat kapot.
Zo kon het gebeuren dat thuiszorgorganisaties onlangs boetes – varierend van enkele tonnen tot vier miljoen – opgelegd kregen, omdat zij feitelijk zo goed samenwerkten voor een goede zorgverlening. Samenwerken is tenslotte oneerlijk concurreren en commercieel als de zorg tegenwoordig moet zijn, mag dat niet van de NMA. Dat in dit geval het ‘teveel betaalde’ van de belastingbetaler komt die door de boetes én nogmaals betaalt voor dezelfde zorg én het risico loopt dat er straks geen zorginstelling meer is om zorg te leveren, dat is voor de NMA niet van belang.
Inmiddels werd vandaag tevens bekend dat de IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad en Emmeloord failliet dreigen te gaan. Het is onzeker of personeel na oktober nog wel betaald zal krijgen. Waar eerst de patient het risico liep op slechte behandeling, mag die het straks helemaal zonder ziekenhuis in de buurt stellen. Bovendien moeten andere ziekenhuizen het met hetzelfde budget maar zien op te vangen en over oplopende wachtlijsten zullen we het maar niet hebben.
Oftewel, vallen in de Verenigde Staten banken en verzekeraars met bosjes tegelijk, in Nederland vallen sociale voorzieningen en zorginstellingen om. En dan staat de Centrale Bank niet garant voor onze voorzieningen zoals voor ons spaargeld. Dan is lang niet altijd mogelijk dat een andere organisatie de boel wel even overneemt. En blijkt het geen markt die zichzelf wel weer gaat reguleren. Wellicht nog belangrijker: het gaat direct om mensen die direct geraakt worden. Meer betalen voor onzekerheid.
Het lijkt me dus een goed idee dat de overheid ook hier ingrijpt en start met terug nationaliseren van genoemde publieke diensten plus zich gaat focussen op weer meer centralisatie. Voor het geld hoeven we het niet te laten, voor ons sociale stelsel lijkt het de enige juiste weg.
Past ook mooi in het normen en waarden debat nietwaar …
